بیمه عمر مانده بدهکار: ابزاری نوین برای توثیق مطالبات

خزائی, سیدعلی; سیاه بیدی کرمانشاهی, سعید سیاه بیدی کرمانشاهی; دهنوی, هادی

doi:10.30497/law.2020.2768

بیمه عمر مانده بدهکار: ابزاری نوین برای توثیق مطالبات

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ استادیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.

² دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، تهران، ایران

³ دانش‌آموخته کارشناسی ارشد معارف اسلامی و حقوق، دانشگاه امام صادق (علیه‌السلام)، تهران، ایران

10.30497/law.2020.2768

چکیده

ناکارآمدی نظام توثیق اموال در کشور ما باعث شده است نویسندگان حقوقی به معرفی راهکارهای جایگزین توثیق اموال بپردازند تا از این طریق نارسایی‏های نظام حاکم بر رهن تا اندازه‎ای جبران شود. یکی از این روش‎ها که البته هنوز در کشور ما رواج فراوانی ندارد، استفاده از نهاد بیمه عمر مانده بدهکار است. این نهاد در قوانین فعلی آورده نشده و نیز شرایط و احکام آن مشخص نگردیده است؛ لذا شناخت این نهاد و شرایط و احکام آن می‎تواند به رواج بیشتر آن کمک نماید. نهاد بیمه عمر مانده بدهکار در واقع حدّ فاصل بیمه‌های اشخاص و بیمه‎های اموال است و خصوصیاتی از هر دو نهاد را در خود دارد؛ لیکن این نهاد دارای ویژگی‎های خاصی است که آن ‎را از بیمه‎های زندگی، متمایز و به بیمه‎های اموال نزدیک می‎کند. در این بیمه انتقال خطر عدم پرداخت وام به بیمه‎گر منتقل می‎شود و در ازای آن وام‎دهنده به‌ عنوان ذینفع بیمه تعیین می‎شود. در این نهاد برخلاف سایر بیمه‎های زندگی، سرمایه سیر نزولی دارد و تابعی از مانده بدهکاری اعتبارگیرنده است، پرداخت حق بیمه اجباری است و نیز ذینفع پس از تعیین قابل عزل نیست. با عنایت به کارآیی این نهاد از حیث پوشش ریسک عدم بازپرداخت تسهیلات و نیز مطلوبیت این نهاد برای متقاضیان أخذ تسهیلات، لازم است قوانین ناظر بر حوزه وثایق بانکی و نیز قراردادهای اعطای تسهیلات در راستای رواج بیشتر این نهاد مورد اصلاح قرار گیرند.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.22519858.1399.21.51.9.3

عنوان مقاله [English]

Mortgage Protection Policy: New Tools for Impawn

نویسندگان [English]

Seyedali Khazai ¹
Saeed Siahbidi Kermanshahi ²
hadi dehnavi ³

¹ Assistant Professor at kharazmi university, Tehran, Iran.

² Ph.D. Student in Private Law, Faculty of Law and Political Science, University of Tehran, Tehran, Iran

³ Master of Islamic Studies and Law, Imam Sadegh University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

The ineffectiveness of the mortgage regime in our country has led legal
writers to introduce alternatives instead of mortgage so that the failure of the
mortgage regime partially to be less. One of these methods that still is not
prevalent in our country is using of the mortgage protection policy. Ii not
listed in the current legislation and not express its provisions; therefore
understanding this institution and its provisions can helps to this institution
Is more common. Mortgage protection policy located between the property
insurance and life insurance and There are features of both institutions in this
insurance; but this institution has certain characteristics that distinct it from
life insurance and close to property insurance. In this insurance the risk of
non-payment of loans transferred to the insurer in exchange for the lender is
determined as the beneficiary of insurance. In this institution, unlike other
life, investment is reduced and the investment is the amount of remaining
debt, payment of premium is compulsory and also the beneficiary is
irrevocable. Given the effectiveness of this contract in terms of covering the
risk of non-repayment of the loan as well as the suitability of this contract
for the applicants, it is necessary to amend the rules on banking and loan
contracts in order to further extend this contract.

کلیدواژه‌ها [English]

collateral assignement
life insurance
loan
mortgage protection policy
property insurance

مراجع

اصلانی، حمیدرضا (1386). «ضمانت اجرای شرط ترک فعل حقوقی از منظر فقه امامیه و حقوق مدنی ایران با رویکردی بر آرای امام خمینی». پژوهشنامه متین، (36)، 1-20.
امامی، محمد و السان، مصطفی (1383). «ماهیت و آثار حقوقی قراردادهای بیمه عمر». پژوهشنامه بیمه. (74)، 61-86.
انصارى، مرتضی (1415ق). کتاب المکاسب. قم: کنگره جهانى بزرگداشت شیخ اعظم انصارى.
اوبر، ژان لوک (1378). بیمه عمر و سایر بیمه‌های اشخاص (ترجمه جانعلی محمود صالحی). تهران: بیمه مرکزی.
باغستانی میبدی، مسعود (1390). «بیمههای اعتباری چالشها و راهکارها». مجله اقتصادی، (5)، 7-18.
حسن‏زاده، علی و کاظم‏نژاد، مهدی (1388). «بررسی جایگاه بیمه‏های اعتباری در ایران». مجله تازه‏های جهان بیمه، (134 و 135)، 3-28.
خرمی، فرهاد (1375). «کاربرد اصول بیمه‌ای در بیمه‏های اعتباری». پژوهشنامه بیمه، (44)، 42-60.
خمینى، سیدروحالله (1421ق). کتاب البیع. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى (رحمة‌الله‌علیه).
زنگنه، مسعود (1378). «ماهیت و آثار حقوقی قرارداد بیمه عمر». پژوهشنامه بیمه، (58)، 83-104.
سعادت موسوی، سیدمصطفی (1383). «ضمانت اجرای شرط ترک فعل حقوقی». مجله دین و ارتباطات، (24)، 171-200.
شهیدی، مهدی (1386). شروط ضمن عقد. تهران: مجد.
شهیدی، مهدی (1388). حقوق مدنی: تشکیل قراردادها و تعهدات. تهران: مجد.
صادقی مقدم، محمدحسن و شکوهیزاده، رضا (1392)، حقوق بیمه. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
طاهرى، حبیبالله (1418ق). حقوق مدنى. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه.
طهماسبی، داریوش (1390). حقوق و تعهدات بیمه‌گر و بیمه‌گذار و آثار حقوقی آن در قراردادهای بیمه عمر. تهران: جاودانه ـ جنگل.
عبادی بشیر، مقصود (1383). آثار و اوصاف قرارداد بیمه عمر (پایان‏نامه کارشناسی ارشد). دانشگاه تهران، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، تهران: ایران.
قاسم‌زاد، عاتکه و مرادی، خدیجه (1389). «ضمانت اجرای شرط ترک فعل حقوقی». فصلنامه فقه اهل بیت، (62)، 142-154.
کاتوزیان، ناصر (1378). «طبیعت قرارداد الحاقی». مجله مجتمع آموزش عالی قم، (1)، 17-26.
کاتوزیان، ناصر (1383). قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی. تهران: میزان.
گریوز، ادوارد و ای برک ای، کریستنسن (1393). جنبه‌های حقوقی بیمه عمر (ترجمه سیدمحمدرضا حسینی). تهران: پژوهشکده بیمه.
گوهری، هدیالسادات (1390). «بیمه گروهی». تازههای جهان بیمه، (160)، 5-18.
محقق داماد، سیدمصطفی (1406ق). قواعد فقه. تهران: مرکز نشر علوم اسلامى.

Bigot, J. et Baillot, P. et kullmann, J. et Mayaux, L (2007). Traité de droit des assurances: Les assurances de personnes. Tome 4, L.G.D.J.
Kutty, S. K. (2008). Managing Life Insurance. PHI Learning Pvt. Ltd.