بررسی مبانی فقهی حق جبران خسارت زیاندیده از حبس یا بازداشت غیرقانونی

نوع مقاله : ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌مقاله پژوهشی‌‌

نویسنده

دانشیار و عضو هیات علمی گروه حقوق جزا وجرمشناسی دانشگاه مفید

چکیده

با توجه به اهمیت اسلام به رعایت حقوق زندانی و نظر به اینکه حقوق ایران متأثر از فقه شیعه می‌باشد، و نیز لزوم رعایت کنوانسیون‌های بین‌المللی در زمینه جبران خسارت ناشی از حبس یا بازداشت غیرقانونی، بررسی این موضوع از منظر فقهی ضروری می‌نماید.
برای پرداختن به این موضوع باید به مسئله‎ای که در فقه با عنوان  ضمان «منافع فائته» حر معروف است بپردازیم زیرا بر اساس یک نظریه در فقه، منافعی که از انسان حر تلف می‌شود ضمان ندارد و بر اساس دیدگاه دیگر اتلاف منافع و عمل حرّ در شرایطی موجب ضمان است. بنابراین پس از پرداختن به این موضوع، بر اساس قواعد فقهی مرتبط با آن از جلمه قاعده احترام، قاعده اتلاف و قاعده لاضرر، حکم مسئله جبران خسارت‌های ناشی از حبس یا بازداشت غیرقانونی نیز روشن خواهد شد. بنابراین، هر یک از قواعد حاکم بر این مسئله را در این تحقیق مورد بررسی قرار داده‌ایم تا انطباق هر یک از این قواعد را در راستای ضمان منافع فائته حر مشخص نموده و از این طریق، خسارات ناشی از حبس یا بازداشت غیرقانونی را به اثبات رسانیم.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Study of Jurisprudential Principles of the Right to Compensation for Unlawful Arrest or Detention

نویسنده [English]

  • Seyyed Hossein Hashemi
Associate Professor and Faculty Member of Criminal Law and Criminology at Mofid University
چکیده [English]

Regarding to the importance of prisoner's right in islam and that the Iranian Law has been under influence of shia jurisprudence and also regarding to international conventions related to right to compensation for unlawful arrest or detention, the study of this issue is necessary.
To have a discussion of this issue we should pay attention to the important subject which referred in jurisprudence as "lost benefits" of human being, by the reason that according to a theory in jurisprudence, the lost benefits of human being are no under the guarantee but according to other theory, they are under the guarantee in some circumstances. So we have discussed this issue and then the issue related rules such as the rule of Ehteram, Etlaf, and the rule of Lazarar as the basis of the issue of right to compensation for unlawful arrest or detention. Thus we examined the related rules in the present research.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Right to Compensation
  • Unlawful Arrest or Detention
  • Jurisprudential Principles