واکاوی جرم‌انگاری ترک‌فعل در تقابل دو اصل خودمداری و رفاه

نوع مقاله : ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌مقاله پژوهشی‌‌

نویسنده

استادیار گروه حقوق جزا دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.

چکیده

جرم­انگاری ترک‌فعل در حقوق کیفری، موضوعی چالشی است و سنت حقوقی در این رابطه در نظام‌های حقوقی، متفاوت است. در وهله­ نخست باید روشن شود که آیا از نظر ماهیت و چیستی، میان فعل و ترک‌فعل تفاوتی وجود دارد یا خیر و در صورت وجود چنین تمایزی، آیا این تمایز موجب می‌شود از نظر سرزنش­پذیری اخلاقی نیز، ترک‌فعل در مرتبه پایین­تری از فعل قرار گیرد یا خیر. در این راستا «پیامدگرایان» و «وظیفه­گرایان» رویکرد مشابهی ندارند. در «پیامدگرایی اخلاقی»، تمایز میان فعل و ترک‌فعل نفی می­شود در حالی که در «اخلاق وظیفه­گرا» این تمایز به رسمیت شناخته می­شود. جرم‌انگاری ترک‌فعل نیز محل تقابل میان دو اصل است؛ اصل «خودمداری» در برابر اصل «رفاه». مخالفان جرم­انگاری ترک‌فعل، بر مبنای اصل خودمداری اعتقاد دارند موضوع جرم­انگاری در حقوق کیفری اصولاً تکالیف سلبی یا منفی است و الزام شهروندان به تکالیف ایجابی یا مثبت برخلاف اهداف اولیه حقوق کیفری است و این امر منجر به سلب آزادی بیشتری می­شود. از دیگر سو، موافقان با تأکید بر اجتناب از خودمداری افراطی و بر مبنای مسئولیت اجتماعی حقوق کیفری، سطحی از همکاری اجتماعی و مسئولیت اجتماعی را برای تحقق خودمداری فردی ضروری می­دانند؛ همچنین اعتقاد دارند قرار گرفتن ترک‌فعل در مرتبه نازل­تری از فعل از نظر سرزنش­پذیری، ارتباطی به اصل جرم­انگاری یا نامناسب بودن جرم­انگاری ترک‌فعل‌ها ندارد. این مقاله ضمن بررسی «دکترین فعل و ترک‌فعل» به واکاوی مبانی و اصول رقیب حاکم بر جرم­انگاری ترک‌فعل و چالش­های فنی آن می­پردازد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Criminalization of Omissions in Contradiction of Autonomy and Welfare Principles

نویسنده [English]

  • Majid Ghourchi-beigi
Assistant Prof of Criminal Law and Criminology, Criminal Law Dept., Faculty of Law and Political Science, Kharazmi University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Criminalizing of omissions is a controversial issue in criminal law and two predominant legal traditions regarding this matter have arisen. At first, it should be proved whether there is any metaphysical difference between act and omission and then whether this difference is to bring about differentiated punishability. Consequentialism and utilitarian have a different view of deontologist. There are two competing principles regarding Criminalizing of omission: autonomy and welfare principles. On the bases of autonomy principle, the subject of criminal law is the negative obligations and criminalizing the omissions lead to the extension of criminal law’s network. Welfare principle’s argument insists on the social corporations and responsibility in the society. They believe that criminalization of omission is not related to existence of differences between an act and omission. However when the omissions brought in the criminal law, it will faced with several technical challenges. This article seeks to discuss arguments of these contradictory principles and technical challenges of criminalization of omissions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Criminalization
  • Act and Omission Doctrine
  • Autonomy
  • Welfare
  • Culpability