تأثیر ارتکاب فعل نامشروع زیان‌دیده بر مسئولیت مدنی در فقه امامیه و حقوق ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌

نویسندگان

1 دانشیار، گروه حقوق خصوصی، دانشکده معارف اسلامی و حقوق، دانشگاه امام صادق علیه‌السلام، تهران، ایران.

2 دکترای حقوق خصوصی، دانشکده معارف اسلامی و حقوق دانشگاه امام صادق (علیه‌السلام).

چکیده

در فقه امامیه و حقوق ایران همواره بر لزوم جبران خسارات وارده بر افراد تأکید شده و مرتکب فعل زیان‌بار را مسئول این امر دانسته­اند. در عین حال برخی از عوامل نظیر دفاع مشروع و رضایت زیان‏دیده که به عنوان علل موجهه شناخته شده، حتی در صورت وجود ارکان سه‌گانه مسئولیت مدنی، جبران خسارت را منتفی می­سازد. یکی از مباحث مهم مسئولیت مدنی که کمتر مورد توجه قرار گرفته و ذیل همین موضوع قابل طرح است، آنکه چنانچه زیان­دیده در جریان بروز خسارت مرتکب فعل نامشروعی شده باشد، ارتکاب این فعل نامشروع چه تأثیری بر مسئولیت مدنی خواهد داشت؟
فقها و حقوقدانان گرچه در خلال مباحث خود با مصادیق این موضوع روبه‌رو شده و نسبت به هر مصداق حکمی متفاوت از دیگری صادر نموده­اند، لیکن هیچ‌گاه مبحثی به صورت مستقل در این زمینه توسط ایشان مطرح نشده است. با بررسی دقیق این موضوع در منابع معتبر فقه امامیه و حقوق ایران می­توان گفت چنانچه ارتکاب فعل نامشروع توسط زیان­دیده بر رضایت ضمنی وی بر ورود خسارت نسبت به اموال دلالت ننماید و یا این فعل، اقدام به ورود خسارت نسبت به خود محسوب نشود و همچنین جبران خسارت به نفع مرتکب فعل نامشروع مخلّ نظام نباشد، ارتکاب این فعل تأثیری بر مسئولیت مدنی مرتکب فعل زیان‌بار نداشته و وی ملزوم به جبران خسارات وارده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The effect of committing the illegal act of the Injured party in Civil Liability In Imamiye Jurisprudence and Iranian Law

نویسندگان [English]

  • Seyyed Mostafa Sa'adat Mostafavi 1
  • Ehsan Tohidimehr 2
1 Associate Professor, Department of Private Law, Faculty of Islamic Studies and Law, Imam Sadiq University, Tehran, Iran.
2 Ph.D. private Law of Imam Sadeg(as) University
چکیده [English]

The Compensation of damages has always stressed In shia Jurisprudence and Iranian law. The legislator considers compensation for the losses caused. However, some factors such as self-defense and consent knowns as a defense and civil liability despite the existence of elements, in this case ruled out compensation in through put. About illegal act of Injured party to be considered as defense, although There has been no separate discussion between jurists and lawyers, but compared to some of the examples raised serious disagreement between them. By exact study this subject in some reliable sources available can say the committing an illegal act in some cases no effect on the civil liability and he is required to compensate for losses incurred, In other cases the illegal act of injured party in accordance with the defence and destroys responsibility.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Unlawful act
  • injured party
  • Liability
  • Compensation
  • Civil Liability