متولی بار اثبات موانع تحقق مسئولیت کیفری در نظام حقوقی ایران

نوع مقاله : ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌مقاله پژوهشی‌‌

نویسنده

استادیار گروه حقوق پردیس خواهران دانشگاه امام صادق(ع)

چکیده

تحقق مسئولیت کیفری منوط به اثبات اهلیت متهم مشتمل بر عقل، بلوغ، اختیار و علم بوده و فقدان عوامل مزبور، موجب عدم قابلیت انتساب جرم به متهم و در نتیجه عدم تحقق مسئولیت کیفری وی می‌شود.
با طرح ادعای وجود موانع فوق، نسبت به تحقق مسئولیت تردید ایجاد می‌شود. اجرای اصل برائت و لزوم برابری سلاح­های متهم و دادسرا در فرایند دادرسی منصفانه، اقتضا دارد که مقام تعقیب به اثبات وجود ادارک، اختیار و علم بپردازد. بر اساس قانون مجازات اسلامی و قانون آیین دادرسی کیفری، بار اثبات فقدان ادراک یعنی صغر و اختلال روانی ناشی از جنون و مستی (به غیر از در قتل عمدی) با جلب نظر کارشناس بر عهده نهاد تعقیب نهاده شده، لکن علی‌رغم عدم تصریح قوانین مزبور، به نظر می­رسد بار اثبات عدم تحقق اختیار و علم یعنی وجود اکراه، اجبار، اضطرار و اشتباه بر عهده مدعی وجود آنها یعنی متهم می­باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The guardian of burden of proof in the barriers to the fulfillment of criminal responsibility in Iranian legal system

نویسنده [English]

  • Atefe Abasi
Assistant Professor of Imam Sadiq University (Women Section)
چکیده [English]

The fulfillment of criminal responsibility depends on the proof of the accused's capacity, including wisdom, maturity, discretion and knowledge, and the absence of the above mentioned factors leads to the impossibility of attributing the offense to the accused and as a result of not fulfilling his criminal liability.
By claiming the existence of the above obstacles, there has been doubted about the realization of responsibility. The implementation of the acquittal principle and necessity in equality between accused and the public prosecutor's office in the fair trial requires that the prosecutor proves the existence of perception, discretion and knowledge.
 According to the Islamic Penal Code and the Criminal Procedure Code, the burden of proof of the lack of perceptions including minor and psychological distress caused by insanity and drunkenness (except in the intentional murder), with the consent of the expert has been held by the prosecutor, but despite of the lack of clarifying the mentioned rules, it seems that the burden of proof in respect of lacking discretion and knowled

کلیدواژه‌ها [English]

  • Barriers to the fulfillment of criminal responsibility
  • attribution capability
  • burden of proof
  • perception
  • discretion and knowledge