تبارشناسی مال : مطالعه تطبیقی در حقوق اسلام و غرب

نوع مقاله : مقاله پژوهشی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران.

2 استادیار دانشکده حقوق پردیس فارابی دانشگاه تهران

چکیده

به‌رغم اینکه بخش عمده مواد قانون مدنی ایران به «مال» و احکام آن اختصاص پیدا کرده، مفهوم، ماهیت و احکام «مال» و همچنین عناصر آن صراحتاً بیان نشده است. این وضع در قانون مدنی فرانسه که الهام‌بخش نویسندگان قانون مدنی ما بوده نیز وجود دارد؛ یعنی نخستین ماده راجع به مال با تقسیم‌بندی و بیان انواع آن آغاز شده است. اما دکترین حقوق غرب، به ویژه در قرون اخیر تحولات چشم‌گیری در این زمینه به خود دیده که درخور مطالعه است. در فقه اسلامی نیز در این خصوص اختلاف‌نظر شدیدی وجود دارد. در این مقاله تلاش شده مفهوم و عناصر «مال» و معیار تمیز آن و تحولاتی که در این خصوص صورت گرفته در دو نظام حقوق اسلام و غرب مطالعه شده و معیاری برای تمیز «مال» ارائه و عناصر آن بیان گردد و ثابت خواهیم کرد که مال یک مفهوم اعتباری و یک حقیقت عرفیه است نه شرعیه و معیار تمیز آن هم شخصی است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Genealogy of the Property: A Comparative Study in Islamic and Western Law

نویسندگان [English]

  • mahmud kazemi 1
  • RAHIM PILVAR 2
1 Associate professor at the Faculty of Law, University of Tehran
2 Assistant professor at the Farabi Campus, University of Tehran
چکیده [English]

Although the Iranian Civil Code has allocated a considerable part to the “property” and its related issues, the nature, concept, and criterion for knowing it has not been expressed yet. A parallel condition exists in French Civil Code which has been the inspiration of the Iranian Civil Code writers. Western Law has undergone significant changes, specifically in the recent centuries which is worthy of being studied. There is much controversy in Islamic Law (Fiqh) in this area. This article initially tries to  study the concept and elements of the “property” and explain  the criterion  for knowing it in both Islamic and Western Law. And we will prove that the property is a concept of created by law and a “haghighat e orfie, not the law, and the diagnosis criterion is also personal.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Property
  • thing
  • diagnosis criterion
  • personal criteria
  • Customary property