آثار زمان و مکان در تحول حقوق مسئولیت مدنی در نظام حقوق ایران و فرانسه

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه تربیت مدرس

2 دکترای حقوق خصوصی دانشگاه قم.

چکیده

قواعد مسئولیت مدنی با توجه به ارتباط تنگاتنگ و تأثیرپذیری از عامل محیط و عوامل دیگری نظیر پیشرفت‌های علمی و فنّاوری، آگاهی‌های تخصصی، تحول نیازهای انسانی، تغییر ساختارهای اقتصادی جامعه اسلامی و بین‌المللی، تغییر عرف و عادات مردم، ضرورت‌ها و نیازهای به وجود آمده در جهان، ناگزیر از انطباق با شرایط زمانی و مکانی است.
در این مقاله با مطالعۀ تطبیقی در فقه و نظام حقوقی فرانسه به تبیین مبانی عقلی و نقلی تأثیر مقتضیات زمان و مکان بر قواعد عرفی از جمله مسئولیت مدنی، پرداخته و این نظریه که زمان و مکان موجب تغییر نیازهای مردم و اجتماع، توسعه مصادیق قابل انطباق بر قواعد مسئولیت مدنی یا حتی تغییر رویکرد حقوق مسئولیت مدنی به سمت عدالت توزیعی در جبران خسارت‌ها، تغییر قواعد ایجادی و اثباتی مسئولیت مدنی و ایجاد اقسام جدید مسئولیت مدنی مانند مسئولیت مدنی اجتماعی می‌گردد، مورد تحلیل قرار می‌گیرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Role of Time and Space to the Evolution of Tort Law (the Comparative Study of Iranian (Law and French Law)

نویسندگان [English]

  • Mohammad Bagher Parssapur 1
  • Mahdi Esmaseily 2
چکیده [English]

The law of civil liability is forced to adapt to the circumstances of time and space according to its objective, and because of the close relationship and the influence of environmental factors and elements such as inflation, scientific and technological progress, development expertise, the evolution of human needs, changing economic structures of the Islamic and international society, the transformation of common values - moral in human society, changing habits and people's habits, principles of scholars and the needs and requirements existed in the world.
In this article, explaining that the time and space can initially cause the development of people and society needs and the development examples adaptable to civil liability rules or the creation of new examples and secondly to these rules can bring about change creative and affirmative rules of the law of civil liability and the creation of new forms of civil liability; discusses the evolution of civil liability law and on changing instances of civic responsibility (executive and conventional) under the effect of time and space requirements by specifying a new type of civic responsibility - social responsibility- in the objectives and methods to approach religious feasibility - Legal.

کلیدواژه‌ها [English]

  • changing topics
  • distribution of damages
  • changed examples
  • Jurisprudence
  • technical defects
  • similar minutes
  • Social Responsibility
العاملی، شیخ الحر (بی‌تا)، وسائل الشیعه، ج26، در پایگاه کتابخانه مدرسه فقاهت به نشانی: lib.eshia.ir
انصاری، مهدی (1382)، «بررسی تطبیقی مسئولیت مدنی ناشی از آلودگی محیط زیست در حقوق ایران و اتحادیه اروپا»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد حقوق خصوصی، استاد راهنما دکتر الماسی.
بحرالعلوم، سید محمد (1379)، «نقبی به دیدگاه‌های سید عبدالاعلی سبزواری»، فصلنامه فقه (کاوشی نو در فقه اسلامی)، ش23.
بادینی، حسن (1384)، فلسفه مسئولیت مدنی، تهران: شرکت سهامی انتشار، چاپ اول.
باریکلو، علیرضا (1385)، مسئولیت مدنی، تهران: نشر میزان، چاپ اول.
بهرامی، حمید (1381)، «جزوه حقوق مسئولیت مدنی»، دانشگاه امام صادق(ع).
دراب‌‌پور، مهراب (1387)، مسئولیت‌های ‌خارج ‌از قرارداد، تهران: مجد، چ۱.
دیانی، عبدالرسول (1381)، «مسئولیت مدنی ناشی از نقص ایمنی اشیای پرنده (مطالعه اجمالی سه سیستم حقوقی آمریکا، اروپا و ایران)»، مجموعه مقالات دومین همایش ایمنی هوانوردی، پژوهشگاه هوافضا.
سبحانی، جعفر (1391)، «درس خارج فقه، کتاب حدود و تعزیرات»، در پایگاه: www.tohid.ir
همو (1418)، البلوغ و تلیه رساله فی تأثیر الزمان و المکان علی استنباط الحکام، قم: مؤسسه الامام الصادق(ع).
السیوطی، عبدالرحمن (1403)، الاشباه و النظائر فی قواعد فروع فقه شافعیه، الطبعة الاولی: بیروت: دار الکتاب العلمیه.
طباطبایی، سید محمدصادق (1388)، «مبانی تطبیق‌پذیری قوانین اسلامی با تحولات اجتماعی»، نامه مفید، سال نهم، شماره 40.
فاضل لنکرانی، محمدجواد (1379)، «زمان و مکان و علم فقه»، مجموعۀ مقالات کنگره بررسی مبانی فقهی حضرت امام خمینی(س)، جلد سوم: اجتهاد و زمان و مکان در پایگاه: www.imam-khomeini.ir
قماشی، سعید (1386)، جایگاه عقل در استنباط احکام شرعی، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، چاپ دوم.
کاتوزیان، ناصر (1378)، مسئولیت مدنی (ضمان قهری)، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، چاپ دوم با تجدیدنظر، دوره دوجلدی.
همو (1388)، «تحول مفهوم تقصیر در حقوق مسئلیت مدنی»، فصلنامه حقوق، دانشگاه تهران، دوره 39، شماره 1، بهار.
گرجی، ابوالقاسم (1379)، «امام خمینی(س) در عرصه فقه و حکومت»، مجموعۀ مقالات کنگره بررسی مبانی فقهی حضرت امام خمینی(س)، جلد پنجم: فقیهان زمان و مکان (1)، در پایگاه: www.imam-khomeini.ir
مشهدی، علی (۱۳۹۰)، «مسئولیت مدنی ناشی از آلودگی هوا»، فصلنامه اطلاع‌رسانی حقوقی (معاونت حقوقی، آموزش و حقوق شهروندی ریاست جمهوری، ش۲۵.
مرعشی نجفی، سید شهاب‌الدین (1425)، قصاص علی الضوء القرآن و السنه، قم: انتشارات کتابخانه آیت‌الله مرعشی، دوره سه‌جلدی.
محقق داماد، سید مصطفی (1379)، «پژوهشی در مبانی تطبیق‌پذیری قوانین اسلامی با تحولات اجتماعی و تقابل آن‌ها»، مجموعۀ مقالات کنگره بررسی مبانی فقهی حضرت امام خمینی(س)، جلد سوم: اجتهاد و زمان و مکان، در پایگاه:  www.imam-khomeini.ir
نجفی، شیخ محمدحسن (بی‌تا)، جواهر الکلام، چاپ سربی، ج27.
 
Arrêt n° 1090 du 1 décembre (2010), (09-13.303) Cour de cassation Première chambre civile.
Albert.caston (2010), Réparation en nature ou en equivalent en
Béteille, Laurent (2010), sénateur, Proposition de loi n ° 657 du 9 Juillet 2010 portant réforme de la responsabilité civile présentée.
Catala, Pierre (2005),L’avant-projet de réforme du droit de la responsabilité, Paris:
Catala, Pierre(2011), L’avant-projet de réforme du droit de la responsabilité, publié par Manuscrit.
Cuniberti, Gilles (2010), "French Supreme Court rules on punitive damages", Conflict of laws.net.
De Woot Philippe (2004), Responsabilité sociale de l’entreprise : faut-il enchaîner Prométhée?, éd. Economica.
Flour,Jacques et Aubert, Jean et Savaux, Eric(2003), Les obligations: Le fait juridique, Armand colin.
Guy Trébulle, François (2005), Les techniques contentieuses au service de l’environnement Le contentieux civil, en: www.courdecassation.fr
Laville, Élisabeth (2005), L'entreprise verte, Village Mondial
Marie, Jean (1988), La responsabilité fonctionnelle Facteur d'évolution, Paris, vol. 38.
Mercier, Jean-Yves(2006), La responsabilité sociale : prendre position au quotidien, HR Today.
Moizan, Antoine(2011), Master 2 Droit Privé GénéralUniversité Paris X Nanterre L’introduction des dommages et intérêts punitifs en droit français : un nouveau mélange des genres, en www.lepetitjuriste.fr
Werro, Franz et Pichonnaz, Pascal (2011), le process en responsabilite civile, Stampfli Editions SA berne.
 
http://www.dictionnaire-juridique.com/definition/dommages-interets.php
http://www.lepetitjuriste.fr/droit-civil/droit-de-la-responsabilite-delictuelle/lintroduction-des-dommages-et-interets-punitifs-en-droit-francais-un-nouveau-melange-des-genres.
 conflictoflaws.net/2010/french-supreme-court-rules-on-punitive-damage