بررسی عدم سقوط خیار با تلف عین

نویسنده

دانشیار گروه حقوق دانشگاه تبریز

چکیده

یکی از قواعد فقهی «عدم سقوط خیار با تلف عین» است. این قاعده در عقود لازم کاربرد دارد، به‌طوری‌که می‌توان گفت بر عقود لازم در حوزة خیارات حاکم است. مفاد، ادله، شروط، قلمرو و آثار این قاعده توسط محققان فقه و حقوق بررسی نشده و در نتیجه، این قاعده در ابعاد مذکور تبیین و تحلیل نشده است. این واقیعت، خلأ علمی موجود در قاعدة «عدم سقوط خیار با تلف عین» را نشان می‌دهد. بر این اساس، تحقیق حاضر به دنبال برطرف کردن این خلأ علمی برآمده و در صدد است قاعدة «عدم سقوط خیار با تلف عین» را در ابعاد مفاد، ادله، شروط، قلمرو و آثار بررسی و تجزیه و تحلیل کند و سؤال‌های پیرامون آن را طرح نموده و پاسخ مناسب حاکم بر مقررات حقوق اسلامی را از منابع فقهی و به روش تحلیل توصیفی و استنباطی و با ابزار کتابخانه‌ای تحصیل کرده و ارائه کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Study of Lack of Loss of Option with Destruction of the Object

نویسنده [English]

  • Heydar Bagheri Asl
چکیده [English]

One of the juridical rules is that of “lack of loss of option with destruction of the object”. This rule has application in irrevocable contracts, so that it could be claimed that this rule overrides in irrevocable contracts in the realm of options. Contents, evidences, terms, realm and effects of this rule haven’t been studied by researchers of jurisprudence and law and as a result this rule hasn’t been made clear and analyzed in the above mentioned dimensions. This reality shows the existing scientific gap in rule of “lack of loss of option with destruction of subject matter”. Thus the present paper seeks to fill this scientific gap and to study and analyze the rule of “lack of loss of option with destruction of subject matter” in terms  of contents, evidences, terms, realm.  It also raises the questions about it and presents suitable answers derived from the regulations of Islamic law based on juridical sources following the method of descriptive analysis and desk survey.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Jurisprudential Rule
  • destruction of the object
  • loss of option
  • irrevocable contracts
  • rescission of contracts
ابن‌ادریس، محمد بن منصور بن احمد (1410ق)، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی [سرائر]، قم: النشر الاسلامی الطابعة لجامعة المدرسین، الطبعة الثانیة. ##
اراکی، محمدعلی (1414ق)، الخیارات، قم: مهر، الطبعة الاولی.##
امامی، سید حسن (1371ش)، حقوق مدنی، انتشارات کتابفروشی اسلامیه، چاپ یازدهم. ##
انصاری، مرتضی (1375ق)، مکاسب، تبریز: اطلاعات، چاپ دوم، چاپ سنگی [ط.ق]. ##
انصاری، مرتضی (1420ق)، مکاسب، تنظیم گروه تحقیق آثار شیخ انصاری، قم: مجمع الفکر الاسلامی، الطبعة الاولی [ط.ج]. ##
جبعی عاملی، زین‌الدین [شهید ثانی] (1413ق)، مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام [مسالک]، قم: تحقیق و نشر المؤسسة المعارف اسلامی، الطبعة الاولی. ##
جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1372ق)، ترمینولوژی حقوق، تهران: گنج دانش، چاپ ششم. ##
حرعاملی، محمد بن حسن [شیخ حرعاملی] (1387ق)، وسائل الشیعة الی تحصیل المسائل الشریعة [وسائل]، تصحیح محمد رازی، بیروت: احیاء دار التراث. ##
حسینی عاملی، سید محمدجواد (1419ق)، مفتاح الکراﻣﮥ، تحقیق محمدباقر خالصی، قم: النشر الاسلامی الطابعة لجامعة المدرسین، الطبعة الاولی. ##
حسینی شیرازی، سید محمد (بی‌تا)، ایصال الطالب الی المکاسب، تهران: اعلمی. ##
حلّی، حسن بن یوسف بن علی مطهر حلّی اسدی [علامه] (بی‌تا)، تذکرﺓ الفقهاء، قم: المکتبة الرضوﻳﮥ لاحیاء التراث الجعفریة، الطبعة الحجریة. ##
حلّی، حسن بن یوسف (1411ق)، قواعد الاحکام فی معرفة الحلال و الحرام، قم: مؤسسة النشر الاسلامی الطابعة لجامعة المدرسین، چاپ اول. ##
خویی، ابوالقاسم (1365ش)، مصباح الفقاهه، تقریرات توحیدی، قم: انتشارات وجدانی، چاپ اول. ##
طباطبایی، سید علی (1407ق)، ریاض المسائل فی بیان الحکام بالدلائل، مؤسسة آل البیت [ریاض]، النشر الاسلامی الطابعة لجامعة المدرسین، قم: الطبعة الاولی [ط.ج]. ##
طوسی، محمد بن حسن [شیخ؛ شیخ الطائفه] (1387ق)، المبسوط فی الفقه الامامیة [مبسوط]، تصحیح و تعلیق محمدتقی کشفی، تهران: المکتبة المرتضویة لاحیاء الآثار الجعفری. ##
عاملی، محمد جمال‌الدین مکی [شهید] (بی‌تا)، القواعد و الفوائد، تحقیق عبدالهادی حکیم، قم: مکتبة المفید. ##
عمید زنجانی، عباسعلی (1386ش)، قواعد فقه؛ جلد اول: بخش حقوق خصوصی، تهران: سمت، چاپ اول. ##
فاضل مقداد، مقداد بن عبدالله سیوری حلی [فاضل مقداد] (1404ق)، التنقیح الرائع، قم: کتابخانه آیت‌الله العظمی المرعشی النجفی، الطبعی الاولی. ##
فخرالمحققین، محمد بن حسن بن یوسف بن مطهر حلی [فخرالدین؛ ابن‌العلامة] (1388ق)، ایضاح الفوائد [ایضاح]، قم: مؤسسه مطبوعاتی اسماعیلیان، الطبعة الاولی. ##
قانون مدنی ایران.
محقق ثانی، علی بن حسین [محقق ثانی، کرکی] (1408ق)، جامع المقاصد فی شرح القواعد [جامع المقاصد]، قم: تحقیق و نشر مؤسسه آل البیت، الطبعة الاولی. ##
محقق حلی، ابوالقاسم نجم‌ الدین بن حسن الحلی (1415ق)، شرائع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، بیروت: مؤسسه معارف اسلامی، چاپ اول. ##
محقق داماد، سید مصطفی (1374ش)، قواعد فقه، تهران: سمت. ##
نایینی، محمدحسین (1418ق)، منیة الطالب، تقریرات خوانساری، قم: النشر الاسلامی الطابعة لجامعة المدرسین، الطبعة الاولی. ##
نجفی، محمدحسن بن باقر [صاحب جواهر] (1981م)، جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام [جواهر]، تحقیق و تعلیق محمد القوچانی، بیروت: دار الإحیاء التراث العرﺑﻴﮥ، الطبعة السابعة. ##
نراقی، احمد (1369ق)، مستند الشیعة، تهران: المکتبة المرتضویة. ##
نوری طبری، محمدحسین [محدث نوری] (1418ق)، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، قم: تحقیق و نشر مؤسسة آل البیت لاحیاء التراث، الطبعة الاولی.