مصلحت و مسائل نوظهور حقوق

نوع مقاله : ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌مقاله پژوهشی‌‌

نویسندگان

1 دانشیار گروه حقوق و رئیس پژوهشکدة فلسفه و حقوق تطبیقی دانشگاه خوارزمی

2 دانشجوی دوره دکتری فقه وحقوق خصوصی دانشگاه خوارزمی

چکیده

در جهان امروز شاهدیم که توسعه علوم و پیشرفت تکنولوژی لحظه‌ای اتفاق می‌افتد، این فرایند نیازهای نو به نو را در پیش روی ما قرار می‌دهد. برای پاسخ‌گوئی به این نیازها ناگزیریم تا کارکردهای جدیدی را برای قواعد و تئوری‌های حقوقی خود در چهارچوب­های مبانی و منابع حقوق اسلامی‌جستجو کنیم. فلسفه حقوق اسلامی مصلحت را دارای ظرفیتی می‌داند که در این مهندسی حقوق می‌تواند نقش بسزائی را ایفا کند. دستاورد مصلحت در کسب منافع اخروی و دنیوی موجب شده است تا در حقوق اسلامی دریچه‌ای فراخ برای تشخیص اولویت‌ها و یا حتی تشریع احکام پدید آید. در این نوشتار برآنیم تا به بررسی اجمالی دیدگاه‌های موجود در مورد مصلحت در حقوق اسلامی‌ بپردازیم، و ضمن تبیین قلمرو آن را در فقه امامیه و فقه اهل سنت، به نقش کاربردی آن در دنیای امروز اشاره‌ای داشته باشیم؛ جایی که مسائل نوظهور نیاز به اجتهاد را برانگیخته و در عین حال بیم سکولاریزه شدن فقه و افتادن آن به ورطه اباحه‌گری، محدودیتی جدی بر مصلحت و مصلحت اندیشی تلقی می‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Expediency and Newly arisen Legal Issues

نویسندگان [English]

  • ghafoor khoeini 1
  • homayoon rezaei nejad 2
1
2
چکیده [English]

    In the contemporary world, science and technology is developing by moments or seconds. This process involves quite new needs and requirements. To respond to these questions, it is inevitable that we seek new functions for legal rules and theories in the framework of Islamic sources and foundations. The philosophy of Islamic law attaches a capacity to expediency that can play a big role in this regard. The role of expediency in acquiring interests of this world and the next has given a big opportunity to the Islamic law towards recognizing priorities and even prescription of rules. The present article seeks to study briefly the current views concerning expediency in Islamic law.
 Explaining the domain of expediency in the Shiite and Sunni jurisprudence, the article points to its functional role in the modern world. The newly arisen issues have stimulated the need for Ijtihad on the one hand and there is the danger of being involved in secularization of jurisprudence as a serious limitation for expediency.

کلیدواژه‌ها [English]

  • expediency
  • unspecified public interests
  • rationalities behind religious rules
  • deduction of rule
  • independent rational principles