اضطرار، اجبار و اکراه؛ از ترادف تا تفاوت

نوع مقاله : ‌‌‌‌‌‌مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشکدة حقوق دانشگاه امام صادق‌علیه‌السلام

چکیده

اضطرار، اجبار واکراه به عنوان سه عامل مخل قصد از ارکان اهلیت جزایی مطرح هستند که در بیان غالب حقوق‌دانان ذیل دو عنوان مورد بحث قرار می‌گیرد و اجبار و اکراه به عنوان یک عامل در کنار اضطرار مطرح می‌گردند. این نوع تفکیک مورد قبول مقننین پیش و پس از انقلاب اسلامی نیز قرار گرفته و در مواد قانونی مربوط، اجبار و اکراه مترادف فرض شده و دارای حکم و شرایط واحددانسته شده است. به نظر می‌رسد این سه عامل، هر یک دارای تعریف و شرایط متفاوت بوده و اجبار و اکراه دارای حکم یکسانی نیستند. اجبار محصول حالت فشار انسان یا غیر انسان است که در آن، مجبور فاقد اختیار و آزادی است.
در صورتی که حالت فشار باعث فقدان اختیار و آزادی نشود، اگر فقدان رضا و طیب خاطر از عامل غیر انسان ناشی شود، اضطرار محقق می‌شود هرچند ممکن است اضطرار ریشة غیر مستقیم انسانی داشته باشد. ولی اگر فقدان رضا و طیب خاطر همراه با محدودیت آزادی و اختیار فرد نه در حد زوال و ناشی از عامل انسانی بود، اکراه محقق می‌گردد. بنابراین اجبار و اکراه دو نهاد متفاوتند که در عامل ایجاد کننده و میزان اختیار و آزادی با هم فرق داشته و قابل جمع تحت عنوان و حکم واحد نمی‌باشند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Exigency, Coercion, and Duress: from Synonymity to Difference in Meaning

نویسنده [English]

  • ali gholami
Assistant Professor, Faculty of Law, Imam Sadiq University
چکیده [English]

Exigency , coercion and duress are raised as three elements disturbing intention in the foundations of criminal capacity. Most experts in law study them under two separate titles , i.e. coercion and duress as one and the same title, and exigency as a different one. This distinction has been recognized by legislators before and after the Islamic revolution . So in the relevant articles, coercion and duress have been considered synonyms having the same bearing and conditions. However, these three concepts seem to be different each having its own definition and conditions. Coercion is the outcome of pressurizing somebody by a human or non human agent in which the coerced one loses his free will and freedom.
 If pressure does not give rise to lack of free will and freedom, in case lack of consent and peace of mind emanates from a non human agent, exigency is the result. Of course , exigency may have an indirect human origin. However, if  lack of consent and peace of mind limits free will and freedom not to the extent of their elimination, happening by a human agent, there would be duress. Therefore, coercion and duress are two separate institutions distinguished by their creating agent, and extent of freedom, and free will, having different titles and bearings.

کلیدواژه‌ها [English]

  • exigency
  • coercion
  • duress
  • Free Will
  • Consent