نقش شورای نگهبان در تضمین همخوانی متن‌های فارسی و غیرفارسی معاهدات بین‌المللی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار، گروه حقوق، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

چکیده

به‌رغم سکوت قانون اساسی و آیین‌نامه داخلی شورای نگهبان درباره اختیار شورا برای نظارت بر همخوانی متن‌های فارسی و غیرفارسی معاهدات، شورا در بعضی موارد معاهدات مصوب مجلس را به دلیل مغایرت میان متن‌های فارسی و غیرفارسی معاهده به مجلس برگردانده است. پرسشی که در این زمینه مطرح می‌شود این است که اقدام شورا تا چه میزان توانسته است موجب اصلاح متن فارسی معاهدات شود؟
بررسی اولیه حاکی از این است که اقدام فوق‌الذکر شورا در قالب اعلام ابهام درباره مصوبات مجلس انجام شده است؛ از این‌رو، در این نوشتار، موارد اعلام ابهام شورا درباره همخوانی متن‌های فارسی و غیرفارسی معاهدات مورد بررسی قرار گرفت و مشخص شد از 852 لایحه معاهداتی بررسی‌شده توسط شورا تا پایان سال 1399، 12 لایحه با چنین ابهامی مواجه شده‌اند و عوامل اعلام ابهام در این موارد عبارت بودند از: 1- عدم پیوست بودن ضمایم معاهده، 2- نامفهوم بودن بعضی مواد معاهده، 3- وجود ضوابط مغایر با اصول حقوقی و 4- ایرادهای ویرایشی، انشایی، املایی و ترجمه‌ای. بررسی موارد فوق نشان داد اکثر ابهام‌های مطرح‌شده توسط شورا وارد بودند و بر همین اساس، مجلس مصوبه‌های خود را با توجه به ایرادهای مطرح‌شده توسط شورا اصلاح کرده است. اما نقش ارزنده شورا در این زمینه بدون نقص نبوده است، چراکه در بعضی موارد، اعلام ابهام شورا وارد نبوده است و همچنین در بعضی موارد، به‌رغم مغایرت میان متن‌های فارسی و غیرفارسی معاهده، مصوبه مجلس به تأیید شورای نگهبان رسیده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Role of the Guardian Council in Ensuring Compatibility between Persian and Non-Persian Texts of International Treaties

نویسنده [English]

  • Abdolmajid Soudmandi
Assistant Prof., Department of Law, Faculty of Social Sciences, Payame Noor University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

In spite of the silence of the Constitution and the Guardian Council's Regulations regarding the Council's authority to oversee the compatibility of Persian and non-Persian texts of treaties, the council has returned some approved treaties to the parliament because the texts are inconsistent. The question that arises in this regard is to what extent the action of the council has been able to correct the Persian text of the treaties?
According to a preliminary study, the above action of the council resulted in the declaration of ambiguity in the parliament's enactments. Therefore, in this article, the council's declarations of ambiguity in regard to the compatibility of Persian and non-Persian texts of the treaties were examined and it turned out that out of 852 treaties reviewed by the council until the end of 1399, 12 treaties faced such ambiguity and the factors of ambiguity were: 1. Lack of treaty annexes, 2. Obscurity of some articles of the treaty, 3. Existence of provisions contrary to legal principles, 4. Editing, phraseology, spelling, and translation errors. These cases have been examined and most of them were found to be correct, so the parliament has corrected the enactments as a result of the errors raised by the council.
However, the council's worthy role was not without flaw in this respect, since in some cases its declaration of ambiguity did not hold true, and in other cases, despite the contradiction between the Persian and non-Persian texts of a treaty, the parliament's enactment was approved by the Guardian Council.

کلیدواژه‌ها [English]

  • The Guardian Council
  • Ambiguity
  • International Treaties
  • Contradiction between Persian and Non-Persian Texts of Treaties
  • Comparing the Persian and Non-Persian Texts of Treaties
  1. السان، مصطفی (1386). «دادرسی منصفانه برای کودکان». دوفصلنامه حقوق بشر، 2(2)، صص. 171-188.
  2. بهادری جهرمی، علی و فتاحی زفرقندی، علی (1394). «بررسی ابهامات صلاحیت مجلس شورای اسلامی در تصویب موافقت‌نامه‌های بین‌المللی با نگاه یه نظرهای شورای نگهبان». دوفصلنامه دانش حقوق عمومی، 4(12)، صص. 113-134.
  3. ضیائی بیگدلی، محمدرضا (1386). حقوق بین‌الملل عمومی، تهران: کتابخانه گنج دانش.
  4. ضیائی بیگدلی، محمدرضا (1395). حقوق معاهدات بین‌المللی (ویرایش 6)، تهران: انتشارات گنج دانش.
  5. عنایت، سیدحسین (1365). «تنظیم معاهدات بین‌المللی در حقوق کنونی ایران و مطالعه تطبیقی آن با فقه اسلامی و حقوق بین‌الملل معاصر». مجله حقوقی، 6(7)، صص. 97-190.
  6. فتحی، محمد و کوهی اصفهانی، کاظم (1397). قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به همراه نظرات تفسیری شورای نگهبان، تهران: انتشارات پژوهشکده شورای نگهبان.
  7. فلسفی، هدایت‌الله (1379). حقوق بین‌الملل معاهدات. تهران: فرهنگ نشر نو.
  8. هاشمی، سیدحسین (1394). «بررسی فقهی ـ حقوقی رویکرد قانون مجازات اسلامی جدید به سن رشد و مسئولیت کیفری کودکان در پرتو اسناد بین‌المللی». حقوق تطبیقی، 103، صص. 51-74.
  9. نظر 12613/30/84 مورخ 08/04/1384
  10. نظر 15221/30/85 مورخ 20/02/1385
  11. نظر 15516/30/85 مورخ 03/03/1385
  12. نظر 15952/30/85 مورخ 07/04/1385
  13. نظر 2102/21/80 مورخ 11/06/1380
  14. نظر 2225/102/95 مورخ 20/06/1395
  15. نظر 22355/30/86 مورخ 03/06/1386
  16. نظر 24634/30/86 مورخ 12/10/1386
  17. نظر 29084/30/87 مورخ 19/08/1387
  18. نظر 29450/30/87 مورخ 11/09/1387
  19. نظر 29734/30/87 مورخ 07/10/1387
  20. نظر 31594/30/87 مورخ 17/12/1387
  21. نظر 3198/102/96 مورخ 20/08/1396
  22. نظر 3220/100/95 مورخ 24/09/1395
  23. نظر 42193/30/90 مورخ 14/02/1390
  24. نظر 44332/30/90 مورخ 04/08/1390
  25. نظر 44875/30/90 مورخ 01/10/1390
  26. نظر 45198/30/90 مورخ 21/10/1390
  27. نظر 45897/30/90 مورخ 04/12/1390
  28. نظر 46077/30/90 مورخ 17/12/1390
  29. نظر 46813/30/91 مورخ 03/03/1391
  30. نظر 4706/102/96 مورخ 28/12/1396
  31. نظر 5891/100/97 مورخ 17/04/1397
  32. نظر 5904/102/94 مورخ 18/12/1394
  33. نظر 706/30/81 مورخ 22/03/1381
  34. نظر 7276/102/97 مورخ 18/07/1397
  35. نظر 7547/30/83 مورخ 16/03/1383
  36. نظر 769/102/95 مورخ 13/03/1395
  37. نظر 9402/30/83 مورخ 23/10/1383
  38. نظر 9752/30/83 مورخ 03/12/1383

 

  1. Committee on the Rights of the Child (2000). Concluding observations, Islamic Republic of Iran, CRC/C/15/Add.123, available online at http://docstore.ohchr.org.
  2. Economic Cooperation Organization Trade Agreement (ECOTA), available online at https://www.wipo.int/edocs/lexdocs/treaties/en/ecota/trt_ecota.pdf
  3. Paris Agreement, available online at https://treaties.un.org/doc/Publication/ UNTS/No%20Volume/54113/Part/I-54113-0800000280458f37.pdf
  4. Protocol on signing of the Texts of Annexes of the ECO Trade Agreements (ECOTA), available online at https://wits.worldbank.org/GPTAD/PDF/ annexes/ECO_Annexes.pdf
  5. Sixth Additional Protocol to the Constitution of the Universal Postal Union, available online at https://assets.publishing.service.gov.uk/ government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/238343/7970.pdf
  6. United Nations (1984). Treaties and International Agreements. Vol. 1015, New York.
  7. United Nations (1997). Treaties and International Agreements. Vol. 1534, New York.
  8. United Nations (1999A). Treaties and International Agreements. Vol. 1577, New York.
  9. United Nations (1999B). Treaties and International Agreements. Vol. 1687, New York.
  10. United Nations (2001). Treaties and International Agreements. Vol. 1582, New York.