تحول قاعده تعزیر در جرم انگاری شروع به جرم

نوع مقاله : ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌مقاله پژوهشی‌‌

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه تهران

2 عضو هیئت علمی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی

3 دانشجوی دکتری حقوق جزا دانشگاه تهران

چکیده

قاعده «التعزیر لکل عمل محرم» علی‌رغم اختلافات فقهی راجع به حدود و ثغور آن، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مبانی جرم‌انگاری در حقوق کیفری ایران، در جرم‌انگاری شروع به جرم نیز مورد توجه قانون‌گذار بوده است. علی‌رغم توجه قانون‌گذار به قاعده تعزیر ماده 41 قانون مجازات اسلامی‌ 1370 حاکی از اباحه شروع به جرم و ماده 122 قانون مجازات اسلامی مصوب1392 این سؤال را فراروی ما می‌نهد که آیا قانون‌گذار به‌جای قاعده «التعزیر لکل عمل محرم» از قاعده «التعزیر لکل امر مفسد» استفاده کرده است؟  
بررسی قاعده تعزیر که ناگزیر از مداقه در نظریه فقهی مقدمه حرام و تجری نیز می‌باشد دلالت بر آن دارد که قاعده تعزیر مورد استناد در جرم‌انگاری شروع به جرم متحول نشده و قاعده «التعزیر لکل امر مفسد» هم در قانون سابق و هم در قانون جدید مبنای جرم‌انگاری شروع به جرم بوده است و علی‌رغم انقلاب اصل حاکم بر جرم‌انگاری شروع به جرم از اصل عدم تجریم به تجریم، رویکرد قانون‌گذار صرفاً از جهت تشخیص مصادیق اعمال مفسده‌آمیز و مضر به حال جامعه متحول و لذا تحول قاعده تعزیر در شروع به جرم در این دو قانون صرفاً در مصادیق بوده است نه مبانی جرم‌انگاری.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Evolution of “Altaazir Rule” in Criminalization of “Attempt to Crime”

نویسندگان [English]

  • Mohammad Ebrahim Shams Nateri 1
  • Jalil Mohebi 2
  • Zeynab Riazat 3
2 faculty member in MRC (Majlis Research Centre), Tehran, Iran
3 PhD candidate at Tehran University
چکیده [English]

The rule of “altaazir is for religious taboos” , despite of disagreements about its limits, in the position of one of the most important basis of Criminalization in Iran criminal law in Criminalization of Attempt to Crime have been attentive by legislators. Despite of legislator’s attention to Attazir, article 42 of Islamic Penal Code (1370) that decriminalized Attempt to Crime and article 122 of Islamic Penal Code (1392) which criminalized Attempt to Crime raises the question that have legislators used the rule of “ataazir is for harmful acts” instead of the rule of “ataazir is for religious taboos” ?
Review of Ataazir Rule, which require to study in the rules of “moghadame haram” and “tajari”, implies Ataazir Rule has not revolutionized and “ataazir is for harmful acts” has been the base of Criminalization of Attempt to Crime in both Acts and despite of changes of approach in the new Act, only the attitude of legislators have changed to harmful and injurious acts, therefore evolution of “Ataazir Rule” in Criminalization of “Attempt to Crime” has been in instances not basis.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Criminalization
  • Evolution
  • Ataazir Rule
  • Attempt to Crime
  • taboo
  • Harmful acts
  • Moghadame haram
  • Tajari